W życiu zdarzają się różne sytuacje, wiele z nich wiąże się z podróżami i samochodem. Bez względu na to czy do sięgnięcia po przyczepkę zmusza nas biznesowa konieczność, przykładowo transport towarów, czy szalony pomysł na wakacyjny wypad, to jednak zanim spojrzymy w cennik wypożyczalni najlepiej zapoznać się z przepisami regulującymi używanie przyczep do aut osobowych.
Jak Kodeks Drogowy reguluje używanie przyczep
Zacznijmy od definicji. Przyczepa jest to pojazd bez silnika, przystosowany do łączenia go z innym pojazdem; przyczepa lekka to przyczepa, której dopuszczalna masa całkowita nie przekracza 750 kg, nie posiada hamulca najazdowego. Przyczepy o DMC powyżej 750 kg muszą być obowiązkowo wyposażone w hamulec najazdowy. Warto tu dodać, iż często w prasie fachowej opisując sytuację związane z przyczepami używa się pojęcia “DMC”, jest nic innego jak “dopuszczalna masa całkowita“. Według kodeksu drogowego w Polsce jest to największa możliwa, określona właściwymi warunkami technicznymi, masa pojazdu, obciążonego osobami i ładunkiem, dopuszczonego do poruszania się po drodze. Za to “rzeczywista masa całkowita” jest to masa pojazdu łącznie z masą znajdujących się na nim rzeczy i osób zmierzona w trakcie kontroli.
Zacznijmy w takim razie od tego, kto może jeździć z przyczepą?
Kategoria B
Prawo jazdy kategorii B uprawnia do prowadzenia pojazdu o dopuszczalnej masie całkowitej wynoszącej 3,5 tony. Jest to wartość maksymalna bez względu czy dotyczy samego auta czy auta z przyczepą, a dopuszczalny ciężar całkowity dla przyczepki w tym zestawie nie może być większy niż 750 kg. Należy jednak też sprawdzić w dowodzie rejestracyjnym samochodu, jaką przyczepę samochód może ciągnąć bo nie wszystko jest takie oczywiste. Kiedy zestaw pojazd + przyczepa przekroczy 3,5 tony prawo jazdy kat.B nie wystarcza aby go poprowadzić, więc robi się mały problem.
Uprawnienie B96
Kiedy mamy auto o wadze 3.5 tony, i przypniemy dodatkowo przyczepę lekką 750 kg, zestaw taki ma masę równą 4250 kg. Na szczęście od 2014 roku bez konieczności odbywania kursu można zdać sam dodatkowy egzamin, po którym otrzymamy uprawnienie B96. Egzamin jest mniej więcej podobny do tego obowiązującego na kategorię B+E, a uprawnienie B96 daje możliwość kierowania zespołem pojazdów o masie nie większej niż 4250 kg. Należy w tym przypadku tez pamiętać, iż auto podpięte do przyczepki musi mieć masę co najmniej o 1/3 większą niż wynosi masa przyczepy.
Kategoria B+E
Jeszcze większe możliwości transportowe daje kierowcy prawo jazdy kategorii B+E. Posiadanie takiego dokumentu upoważnia do prowadzenia pojazdu o dopuszczalnej masie całkowitej do 3.5 tony i jednocześnie ciągnięcia przyczepy o masie nie większej niż 3.5 tony. Wtedy zestaw może mieć maksymalnie w sumie 7 ton! Prywatnie może nie jest to częsta sytuacja choć dotyczy przypadków podróży z przyczepami kempingowymi, jednak wykorzystując auto w firmie bardzo często jest potrzeba załadowania towarów o masie większej niż może mieć lekka przyczepa, więc takie prawo jazdy byłoby niezbędne.
Podsumowanie: masy aut + przyczep i niezbędne kategorie prawa jazdy
auto do 3500 kg DMC + przyczepa do 750 kg DMC = 4250 kg = Kategoria B
auto do 3500 kg DMC + przyczepa do 3500 kg = Kategoria B + E
auto do 2200 kg + przyczepa do 1300 kg = Kategoria B
Jaki układ i jakie masy są dopuszczalne?
Wiemy już jakie uprawnienia są wymagane dla poszczególnych mas pojazdów, sprawdźmy teraz regulacje w przepisach dotyczące masy, wielkości i układu zestawów pojazdów.
1. Rzeczywista masa całkowita przyczepy ciągniętej przez:
– samochód osobowy, samochód ciężarowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t lub autobus, nie może przekraczać rzeczywistej masy całkowitej pojazdu ciągnącego;
– samochód ciężarowy o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 t, nie może przekraczać rzeczywistej masy całkowitej tego samochodu powiększonej o 40%;
– motocykl lub motorower, nie może przekraczać masy własnej motocykla lub motoroweru, jednak nie może przekraczać 100 kg.
2. Zespół pojazdów może składać się najwyżej z 3 pojazdów, a zespół ciągnięty przez pojazd silnikowy inny niż ciągnik rolniczy lub pojazd wolnobieżny ? z 2 pojazdów.
3. Długość zespołu 2 pojazdów nie może przekraczać 18,75 m, a 3 pojazdów ? 22 m, z wyjątkiem zespołu pojazdów złożonego z:
– pojazdu samochodowego i naczepy, których długość nie może przekraczać 16,5 m;
– motocykla i przyczepy, motoroweru i przyczepy, roweru i przyczepy, wózka rowerowego i przyczepy, którego długość nie może przekraczać 4 m.
O czym ważnym należny jeszcze pamiętać przy ciągnięciu przyczep?
Dość ważną sprawą, a nie zawsze braną przez kierowców pod uwagę jest dostosowanie prędkości jazdy. Po pierwsze należy pamiętać, że bezpieczeństwo jazdy zmienia się w zależności od masy przyczepy, więc na logikę auto z większym ciężarem będzie nam trudniej prowadzić. Po drugie przepisy o ruchu drogowym regulują prędkości jazdy z przyczepą. Obecnie w Polsce poza obszarem zabudowanym, na drodze jednojezdniowej można jechać maksymalnie 70 km/h a na drodze dwujezdniowej 80 km/h. Podobnie droga ekspresowa jednojezdniowa to 80 km/h a także droga ekspresowa dwujezdniowa a nawet autostrada to nadal 80 km/h. Ważne abyśmy też pamiętali, że masa przyczepy musi być mniejsza od masy ciągnącego ją pojazdu a jeżeli w dowodzie rejestracyjnym wartość masy przyczepy jest większa niż wpis w rubryce O.2 (maksymalna masa całkowita przyczepy bez hamulca, jaką można holować), to przyczepa musi posiadać hamulec najazdowy. W zasadzie każda przyczepa powyżej 750 kilogramów musi być wyposażona w hamulec najazdowy.
Dodajmy, że przekroczenie granicy 3,5 t dopuszczalnej masy całkowitej zestawu pojazdów powoduje, iż oprócz zwyczajnej kontroli drogówki, możemy być też kontrolowani przez Inspekcję Transportu Drogowego. Jeśli samochód wykorzystywany jest do działalności gospodarczej lub ładunek na to wskazuje możemy zostać poddani pełnej kontroli zgodnie z uprawnieniami Inspekcji, czyli potrzebne będzie albo zaświadczenie o tym, że samochód wykorzystywany jest do przewozów na potrzeby własne, albo licencja transportowa. Gdy udowodnimy, iż pojazd nie jest samochodem firmowym a przejazd ma charakter prywatny, nie jest wymagany tachograf. Taki obowiązek przy przejazdach prywatnych pojawia się dopiero gdy samochód lub zestaw pojazdów przekroczy 7,5 t DMC. Jednak w aucie firmowym tachograf to obowiązek.